Yapay zeka ve savunma teknolojileri yatırımlarında küresel eğilimleri keşfedin. Bu içerikte, ülkelerin stratejik hamleleri, yenilikçi çözümler ve gelecekteki gelişmeler hakkında kapsamlı bir analiz bulacaksınız.
Patronlar Dünyası’nın haberine göre, raporlar ve sektörün ortak verileri, 2025 yılında yapay zekâ alanındaki yatırımların büyümeye devam edeceğini ve bu alanda önemli bir ekonomik büyüklüğün ortaya çıkacağına işaret ediyor.
Savunma Teknolojileri Yükselen Trend
KPMG Türkiye M&A ve 212’nin raporuna göre, yapay zekâ (AI) alanında büyük yatırımlar sürerken, dünya genelinde savunma teknolojisi yatırımlarına yönelim artıyor. Amerika, Asya ve Avrupa’da yılın üçüncü çeyreğinde meydana gelen en büyük yatırımlar, yapay zeka, savunma teknolojisi veya bu iki alanın birleşimindeki girişimlere odaklanmış durumda.
Bu durum, yapay zekânın farklı endüstri çözümlerine uygulanmasının ana gündem maddelerinden biri haline gelmesine sebep oldu. AI destekli savunma teknolojileri, sağlık teknolojileri ve biyoteknoloji çözümleri, küresel düzeyde yoğun yatırımcı ilgisi çekiyor.
Türkiye’deki Yatırım Trendleri
Dünya’dan Sevilay Çoban’ın haberine göre, Türkiye’de 2024 yılının üçüncü çeyreğinde en fazla işlem, 22 işlemle biyoteknoloji alanında gerçekleşti. Bu alandan sonra 12 işlemle sağlık teknolojisi ve yapay zeka (AI) dikeyleri geldi. Ayrıca fintech, SaaS ve biyoteknoloji, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde işlem hacmi açısından en çok yatırım çeken dikeyler oldu.
KPMG Türkiye M&A Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı Özge İlhan Acar, yapay zekâ, biyoteknoloji ve sağlık teknolojilerindeki işlem adedi artışının Türkiye’nin küresel trendleri yakından takip ettiğini ve bu sektörlerde rekabet avantajı elde edebileceğini gösterdiğini belirtti. 212 Kurucu Ortağı Ali Karabey ise Türkiye ekosistemine bakıldığında, yatırım hacminde bir düşüş yaşanmış olsa da yabancı yatırımcı ilgisinin belirgin bir şekilde arttığını vurguladı.
Yabancı Yatırımcı İlgisi Artıyor
2024 yılının üçüncü çeyreğinde, startup satın alımları toplam işlem hacminin %83’ünü oluşturarak yatırımlarda en büyük payı temsil etti. Bunun yanı sıra, tohum aşamasındaki yatırımlar %16’lık bir paya sahip oldu. Ayrıca, yabancı yatırımcılar, 2024’ün üçüncü çeyreğinde liderlik ettikleri işlemlerle yaptıkları 266,1 milyon dolar toplam yatırım sayesinde toplam işlem hacminin %87’sini oluşturdu.
En Büyük 10 İşlemden 5’i Tohum Aşaması
2024’ün üçüncü çeyreğinde gerçekleşen en büyük 10 işlemden dört tanesi satın alma, biri erken aşama, beşi ise tohum aşaması yatırımlarından oluştu. Listenin zirvesinde, endüstriyel enzim geliştiricisi Livzym Biotechnologies’e Lallemand, Evyap Holding, Türk Telekom Ventures ve Startupİst Ventures tarafından yapılan 11 milyon dolarlık tohum aşaması yatırımı yer aldı. Bu yatırım, Türkiye’nin biyoteknoloji sektöründeki yenilikçiliği desteklemeyi ve küresel rekabet gücünü artırmayı amaçlıyor.
Oyun Sektörü Cazibesini Koruyor
Bir diğer dikkat çekici işlem ise oyun sektöründe gerçekleşti. Cypher Games, The Raine Group liderliğinde Play Ventures, 500 Emerging Europe ve bireysel yatırımcıların katılımıyla 10 milyon dolarlık bir tohum yatırımı aldı. Ayrıca, kök hücre tedavilerine yönelik yeni yöntemler üzerinde çalışan StemBio’nun %65 hissesini satın alan Koç Holding, sağlık alanındaki tecrübelerini yeni yatırımlarına aktarmaya devam ediyor.
Yeni İş Fırsatları Bekleniyor
Vizyon 100 Platformu, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün (İYTE) katkılarıyla hazırladığı 6. Dijital CEO ve Liderler Zirvesi Sonuç Raporu’nu açıkladı. Zirvede yer alan 40 farklı sektörden 50 konuşmacının öne çıkan başlıkları, 250 madde şeklinde raporda yer aldı. Rapora göre, 2024’ü 136,6 milyar dolarlık pazar değeriyle kapatması beklenen küresel yapay zekâ pazarının, 2025’te 500 milyar dolara, 2030’a kadar ise %40’a yakın birleşik büyüme oranıyla 1,81 trilyon dolara ulaşması öngörülüyor.
Yapay zekânın, 2030’a kadar küresel ekonomiye 15,7 trilyon dolar katkı sağlaması bekleniyor. Bu katkının 6,6 trilyon doları iş gücündeki verimlilik artışlarından, 9,1 trilyon doları ise tüketici talebindeki artıştan sağlanacak. Yapay zekânın, 2030’a kadar 133 milyon yeni iş oluşturması öngörülüyor. Yapay zekâdan en çok etkilenecek sektörler ise sağlık, finans ve bankacılık, ödeme sistemleri, sanayi ve üretim, perakende, e-ticaret, ulaşım ve lojistik, eğitim, tarım ve eğlence alanlarından oluşuyor.
Vizyon 100 Danışma Kurulu Başkanı Bülent Kutlu, fırsat ve tehditlerin yapay zekâ uygulamaları ile birlikte geldiğinin iş dünyası açısından çok önemli olduğunu vurgularken, “Yapay zekâ uygulamaları sadece fırsatları değil, önlem alınmadığı takdirde ciddi tehditleri de barındırıyor. Ekonomik düzenin ve toplumsal hayatın kökten değişmesinden bahsediyoruz.” dedi.
Meta, 10 Milyar Dolaresini Veri Merkezine Yatırıyor
ABD Ticaret Bakanlığı, sektör raporlarına atıfta bulunarak, ABD’de 2030 yılına kadar her yıl %9 oranında büyümesi öngörülen yapay zekâ kaynaklı artan talebi karşılayacak yeterli veri merkezinin bulunmadığını tespit etti. Meta, geçtiğimiz günlerde Louisiana’da 10 milyar dolarlık bir yatırım ile yapay zekâ veri merkezi kuracağını açıkladı. Louisiana, enerji yoğun veri merkezleri için yer arayan büyük teknoloji firmalarını cezbetmek amacıyla vergi kredileri ve diğer teşvikler sunan eyaletlerden biri olarak öne çıkıyor.
Veri Merkezi Stratejisi Direktörü Kevin Janda, Meta’nın Louisiana veri merkezinin 500 operasyonel iş ve 5 bin geçici inşaat işi yaratacağını öngördüğünü söyledi. Janda, 370 bin metrekare büyüklüğündeki bu veri merkezinin, şirketin bugüne kadarki en büyük yapay zekâ veri merkezi olacağını kaydetti.
Türkiye’den 4 Yılda 4,7 Milyar Dolar Yatırım
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkan Yardımcısı Bekir Polat, Türkiye’nin teknoloji girişim ekosisteminin son dönemde ciddi bir büyüme gösterdiğini belirterek, “2011-2021 döneminde girişimlerimiz yaklaşık 810 milyon dolarlık yatırım aldı. Ancak son 4 yıla baktığımızda, özellikle 700 milyon dolarlık bir yatırımın alındığı 2024’ün ilk 9 ayını da hesaba katacak olursak, Türkiye’ye 4,7 milyar dolarlık bir yatırım geldi.” dedi.
Türkiye’de 7 unicorn (1 milyar doları aşan girişimler) bulunduğunu ve ülkede unicorn adayı olan birçok girişimin mevcut olduğunu dile getiren Polat, daha çok “Turcorn” çıkması için sürekli çalıştıklarını kaydetti. Polat, “Artık ülkemizin büyümesini bir adım daha öteye taşıyacak olan şey, katma değeri yüksek, daha inovasyon ağırlıklı, AR-GE ağırlıklı yatırımların peşinde koşmak.” değerlendirmesini yaptı.
Kadın Girişimciliği Destekleme Vizyonu
KAGİDER Başkanı Esra İçin Bezircioğlu, 2025 yılını kadın girişimciliğinin sektöre etkisi ve büyüme potansiyeli açısından değerlendirdi. “2025 yılı, kadın girişimciler için fırsatların ve dönüşümün hızla arttığı bir dönem olacak. Teknolojik yenilikler, çevresel farkındalık ve sosyal değişimlerin birleşimi, kadın girişimciliğini güçlendirecek.” diyen Bezircioğlu, “Mikro finansman ve yatırım desteklerinin artırılması, kadın girişimcilerin büyümesi açısından kritik olacak. 2025 yılı, kadın girişimcilerin liderlik edeceği bir dönem olacak ve biz de bu süreci desteklemeye devam edeceğiz. En çok büyüyecek alanlar arasında dijital dönüşüm, yeşil teknolojiler ve e-ticaret yer alacak. Özellikle yapay zekâ (AI) ve çevre dostu iş modelleri sunan girişimler öne çıkacak.” dedi.
Cesur Fikirler Yeni Fırsatlar Yaratacak
İTÜ Arı Teknokent Genel Müdürü Attila Dikbaş, Türkiye pazarının, şu anda bünyesinde barındırdığı 10 binin üzerinde girişimle, yalnızca yerel bir pazar olmaktan çıkıp, uluslararası arenada iddiasını artıran bir ekosistem inşa ettiğini dile getirdi. “2025’e yaklaşırken, oyun sektörü, yapay zekâ ve biyoteknoloji gibi ileri teknolojilerin yükselişiyle, bu dönüşümün yeni boyutlarına şahit oluyoruz.” diyen Dikbaş, “Özellikle üretken yapay zekâ uygulamaları, çevre dostu enerji çözümleri ve otonom teknolojilerdeki gelişmeler, mevcut iş modellerini kökten dönüştürmekle kalmıyor; aynı zamanda henüz keşfedilmemiş fırsatların da kapısını aralıyor. Krizi fırsata çevirebilen vizyoner girişimler, yalnızca sektörel sınırları aşmakla kalmayacak; yatırımcıların da uzun vadeli değer yaratma odaklı stratejilerinde de öncelikli yer edinecek. 2025 yılı, cesur fikirlerin ve stratejik hamlelerin geleceği şekillendirdiği bir yıl olmaya aday.” şeklinde konuştu.
Tohumda Avrupa’da Birinciyiz
Kayacan Ventures Yönetim Kurulu Başkanı Ulaş Kayacan, 2025 yılında Türkiye’nin yatırımda lig atlayacağını kaydederek, en az 5 unicorn çıkarma başarısı göstereceğini öngördü. Türkiye’nin tohum yatırımlarında Avrupa birinciliğini sürdürmeye devam edeceğini anlatan Kayacan, büyümenin artacağını öngördüğü alanları ise yapay zekâ ve otomasyon, siber güvenlik, yeşil enerji dönüşümü, sağlık yazılımları çözümleri olarak sıraladı.
Evrim mi, Devrim mi Göreceğiz?
Decacorn Angels CEO Duygu Eren, 2025 yılında trend olacağı düşünülen yapay zekâ, siber güvenlik ve sağlık teknolojileri gibi alanlarda yatırım yapmaya devam edeceklerini belirtti. Eren, “2025 yılında kurumsal şirketlerin startuplara yatırım yapma konusunun çok daha artacağını ve bu noktada ciddi gelişmeler göreceğimiz kanaatindeyim. Bu şirketlerin kendi fonlarını kurması, yatırıma başlamaları ekosisteme ivme katacaktır. Öte yandan tarımdaki, sağlıktaki ve siber güvenlikteki girişimleri önemsiyor ve yakından inceliyoruz. Şu an yapay zekâyı anlamaya çalışıyoruz. Evrim mi yoksa devrim mi? Bunu yatırımlarımızı yaparak göreceğiz.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: Patronların Dünyası