Sistiti Önlemek İçin 7 İpucu

İdrar yolu enfeksiyonları ortasında en sık rastlananı her 10 bayandan 6’sında görülen sistittir. Birçok nedenle oluşabilen sistit şikayetlerinden hakikat bir tedavi programı sonrası kurtulmak mümkündür. Sistit tedavi edilmezse enfeksiyon böbreklere yayılabilir ve önemli bir sıhhat sorunu haline gelebilir. Bu nedenle tekrarlayan sistitlerde altta yatan farklı sebepler araştırılmalı, tedaviye kesinlikle devam edilmelidir. Memorial Antalya Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Egemen İşgören, tekrarlayan kronik sistitler hakkında bilgi verdi.

Sistit böbrek rahatsızlığına yol açabilir

İdrar yaparken ağrı, yanma ve sık idrara çıkma ile seyreden sistit bir idrar yolu enfeksiyonudur. Ender de olsa sistit yanlışsız tedavi edilmezse, böbreklere kadar ilerleyerek, önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabilir.  Anatomik yatkınlık nedeniyle bayanlarda erkeklere nazaran daha sıklıkla görülmektedir. Bakteriler, idrar kesesine dışarıdan idrar kanalı yoluyla, dış genital organlardan, bağırsaklardan yahut böbreklerden ulaşabilir. Mikrobik olanlar ve olmayanlar halinde iki cinste görülen sistitlerden, “mikrobik” olarak isimlendirilen kümede bulunanlar akut (ani başlangıçlı ve kısa süreli), oburu ise tekrarlayan- kronik (uzun seyirli) sistitlerdir. 

Hastalık çoklukla birden gelişmektedir ve sık sık idrara gitme, idrar yaparken yanma, bazen karın ağrısı, idrarda kanama üzere şikayetlere neden olabilir. Yeteri kadar uzun müddette uygun antibiyotik kullanılmaması ve hastaların şikayetler başlar başlamaz tabibe istişareden bilinçsiz ilaç kullanması tekrarlayan sistitin en sık görülen sebepleridir.

 Akut sistitin belirtilerine dikkat!

• İdrar yapmada zorluk
• İdrar yaparken yanma – sızlama olması
• Sık ve az-az idrar yapma
• İdrarda kan gelmesi
• Karnın alt kısmında rahatsızlık hissi

Tekrarlayan sistitin nedenini bilmek önemli!

• İdrar yollarında taş, tümör
• İdrar kesesinin sinirsel çalışma bozuklukları 
• İdrar kesesinden böbreğe idrar kaçağı (reflü) olması,
• Büyümüş olan bir prostat,
• Kadınlarda mesane sarkması (sistosel),
• İdrar yollarında darlık, işeme bozuklukları,
• Kronik kabızlık,
• Kadınlarda menopoz, kimi doğum denetim ilaçları ve vajinal enfeksiyonlar

“Ağrılı Mesane Sendromu”nda en değerli belirti ağrı!
 Ağrılı Mesane Sendromu da denilen mikrobik olmayan sistitte mesane çeperi kıymetli ölçüde kalınlaşır ve mesanenin çalışma kapasitesini hudutlar. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. İdrar kesesini döşeyen ve idrarın daha içerideki katmanlara geçmesini engelleyen örtünün çeşitli nedenlerle hasar görmesi ve idrarın iç katmanlara nüfus ederek kimyasal iltihaba sebep olması olarak açıklanabilir. Hastalarda çoklukla uzun vakit içerisinde yavaş yavaş artarak ilerleyen sık idrara gitme, gece sık idrara kalkma, idrarını hissettiğinde göbek altında ağrı yakınmaları olur. En kıymetli belirti ağrıdır. Ağrı; idrar yapınca hafifler. İdrarın uzun mühlet tutulması halinde ağrıyla birlikte idrarda kanamalar olabilir. Sebep bakteriler olmadığı için antibiyotiklerden hastalar yarar görmez.

Tekrarlayan sistitlerde altta yatan neden uygun araştırılmalı

Uzun müddetli ve sık tekrarlayan sistitlerde kesinlikle uzman yardımı alınması gerekir. Yapılan araştırmalar sonucunda taş hastalığı, bazen tümörler, erkeklerde prostat bezi hastalıkları, idrar sisteminde çeşitli nedenlere bağlı tıkanıklıklar ve genişlemeler, mesanenin çalışmasında hudut sistemi sorununa bağlı aksaklıklar kelam konusu olabilir. Bunların kesinlikle araştırılıp ortaya çıkarılması ve tekrarlayan enfeksiyona neden olan etken neyse bu sorunun tedavi edilmesi gerekir. Aksi halde enfeksiyon, iltihaplanma tedavi edilse bile tekrarlayacaktır. 

Tedavide  hastanın şikayetleri başladığında idrar kültürü yapılmalı ve antibiyotik kullanımına kültür alındıktan sonra başlanmalıdır. Ayrıyeten kişinin hijyenine dikkat etmesi varsa kabızlığın giderilmesi, işeme bozukluğu şikayeti mevcut ise de tedavi edilmesi değerlidir. Şuurlu tedavi yapılmasına karşın enfeksiyonun tekrarlaması halinde birinci evrede uzun periyodik baskılayıcı idrar yolları antiseptikleri ya da uygun antibiyotikler, gerekirse hormonal ilaç tedavisi kullanılması önerilir.

Sistiti önlemek için aşağıdaki tekliflere dikkat edin;

1. Bol ölçüde sıvı, bilhassa su için. Bol ölçüde sıvı içmek, bilhassa kemoterapi yahut radyasyon tedavisinden sonra, bilhassa tedavi günlerinde değerlidir.
2. Sık sık idrara çıkın. İdrar yapma isteği hissederseniz tuvalete gitmeyi geciktirmeyin.
3. Dışkılamadan sonra önden geriye yanlışsız silin. Bu, anal bölgedeki bakterilerin vajinaya ve üretraya yayılmasını önler.
4. Enfeksiyonlara yatkınsanız, banyo yapmak yerine duş almak bunları önlemeye yardımcı olabilir.
5. Genital bölge etrafındaki cildi nazikçe yıkayın. Lakin sert sabunlar kullanmayın yahut çok sert yıkamayın. Bu bölgedeki hassas cilt tahriş olabilir.
6. Cinsel bağdan sonra mesanenizi mümkün olan en kısa müddette boşaltın. Bakterileri temizlemeye yardımcı olması için de dolu bir bardak su için.
7. Genital bölgede deodorant spreyleri yahut hijyen eserleri kullanmaktan kaçının. Bu eserler üretrayı ve mesaneyi tahriş edebilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı