Otomotiv dünyasında büyük bir sarsıntı! Stellantis CEO’su Carlos Tavares, beklenmedik bir ayrılıkla gündeme damga vurdu. Bu değişimin sektöre etkilerini ve arka planını keşfedin.
Avrupa otomotiv endüstrisi, yaklaşık 14 milyon kişiye istihdam sağlayarak Avrupa Birliği’nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’nın (GSYİH) yüzde 7’sini oluşturmaktadır. Ancak, bu dev sektör şu an bir tür kusursuz fırtınayla karşı karşıya kalmış durumda. Çin’de araç satışlarının düşmesi ve Çinli üreticilerin rekabetçi pazarlarda daha fazla yer alması, otomotiv dünyasında ciddi bir belirsizlik yaratırken, bu ortamda yaşanan “işten çıkarma” haberleri sektörde büyük bir etki yarattı.
Otomotiv sektörünün en güçlü figürlerinden biri olan Stellantis CEO’su Carlos Tavares, 2026’ya kadar sürmesi beklenen görevinden beklenmedik bir şekilde ayrıldı. Tavares, Fiat-Chrysler ile Peugeot-Citroen’in birleşmesiyle kurulan bu otomotiv devinin başında bulunuyordu ve sektördeki en yüksek CEO maaşlarından birine sahipti. Tavares, şarap tutkusundan yarışçılığa kadar birçok farklı özelliğiyle tanınan bir isim. Ancak, onu en çok motive eden şeyin hırsı olduğu söyleniyor. Bu hırs, belki de görev süresinin sonunu getiren nedenlerden biri oldu.
Hedefleri doğrultusunda, Tavares patronlarla, özellikle de Fiat’ın kurucusu ve Stellantis grubunun güçlü ortağı olan Agnelli ailesiyle hırsı yüzünden çatışma yaşamış gibi görünüyordu. Financial Times’a konuşan kaynaklar, ABD ve Avrupa’daki satışların düşmesi sonucunda 2024 yılında açıklanan kârlardaki azalma nedeniyle şirketin yeniden nasıl toparlanacağı konusunda Tavares ve yönetim kurulu üyeleri arasında gerginliklerin arttığını belirtiyor. Bir kaynak, “Tavares grubun uzun vadesi yerine kısa vadeye odaklanıyordu ve bu süreçte herkesle sorun yaşadı” ifadelerini kullandı.
TEDARİKÇİLERİ KIZDIRDI
Tavares’in hedeflerinden biri şirketin performans kriterleri arasında önemli bir yer tutan nakit akışını düzeltmekti. Stellantis, geçtiğimiz eylülde yatırımcılarına kârların düşeceği konusunda uyarıda bulunmuştu ve bu yıl negatif nakit akışının 5 ile 120 milyar euro arasında olacağı öngörülüyor. Bu durum, Tavares’in ABD’deki tedarikçiler ve bayilerle de arayı gerdiği anlamına geliyor. Kaynaklara göre, Tavares, paydaşlara yapılacak ödemeleri erteledi. Ayrılık müzakereleri hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “Carlos’un gelecekte sorun yaratma riskini göze alarak itibarını geri kazanmak için aşırı hızlı hareket ettiğine dair bir his var” dedi.
Tavares, 2014 yılında Fransız PSA’ya katıldığında, şirket iflasın eşiğindeydi. Le Monde’a verdiği bir röportajda, diyetine ve uyku düzenine dikkat ettiğini, sosyal etkinliklerde pek görünmediğini belirtti. Ancak, her ay birden fazla hafta sonunu, küçük bir yarış takımının direktörü olan eşinin de katıldığı resmi yarışmalarda, tek koltuklu veya klasik otomobiller sürerek geçiriyordu.
“BENZİN KAFALI”
Automotive Life & Vision, Tavares’i Facebook sayfasında “benzin kafalı” olarak tanımladı. Fiat 500’ün elektrikli modelini üretim bandından çeken Tavares, Portekiz’de birkaç şarap arazisi ve Avrupa’nın dört bir yanından zengin alıcıları çeken, eski arabaların restorasyonunu yapan bir garaj da satın aldı. Tavares’in otomotiv tutkusu, ailesiyle de bağlantılı; üç kızından biri Clémentine Antunes, Güney Koreli Hyundai’nin Fransa pazarlama müdürü.
Otomotiv dünyasında adını duyuran Tavares, mühendislik eğitimini École Centrale’de aldıktan sonra 1981 yılında Renault’ya katıldı. 2005-2011 yılları arasında Nissan’ın Amerika sorumlusuydu ve daha sonra Renault’nun eski CEO’su Carlos Ghosn’un gölgesinde kalmaktan memnun görünüyordu. Ancak, 2013 yılında, 55 yaşına girdiği gün yaptığı bir röportajda, “Bir noktada, bir numara olmak için yeterli enerji ve iştaha sahip oluyorsunuz” demişti. İki hafta sonra istifa etti ve Peugeot ailesi onu hemen işe aldı.
Tavares, PSA grubuna 1 Nisan 2014’te katıldığında şirketin kârlı bir nakit pozisyonuna ulaşmasını “Yarışa geri dönme” olarak tanımladı. Bu süreçte Opel’in satın alınması, Fiat Chrysler ile birleşme ve 2021’de Stellantis’in kurulması gibi önemli başarılara imza attı. Ancak bu başarıları elde etmek için işten çıkarmalar, fabrikalar arası rekabet ve ekipler üzerindeki yoğun baskı gibi yöntemleri kullanmaktan çekinmedi. “Darwinci” lakabı da buradan geliyor; işten çıkardığı kimsenin gözünün yaşına bakmadığı söyleniyor.
Tavares, Las Vegas’ta düzenlenen Tüketici Elektroniği Fuarı’nda “Sadece en iyiler hayatta kalacak” demişti. Le Monde’a ise “Mavi yakalı bir işçiyle fabrikası için belirlediğim hedefler hakkında konuştuğumda ona şunu söylüyorum: Zorlu bir iş bu ama hedeflere ulaşamazsan savunmasız bir pozisyonda kalırsın. Seni sadece performans korur” demişti. İtalya’da 10 binden fazla Stellantis işçisini işten çıkaran Tavares, “otoriter” olarak tanımlanıyor ve bir çalışanı birkaç dakika içinde kovmaktan çekinmediği söyleniyor. Kendisi ise “İnsanlardan kendilerinin yapamayacaklarını düşündükleri şeyleri yapmalarını istemelisiniz” diyor.
Tavares’in dokunulmazlığı var mıydı? Le Monde, “Kesinlikle, sözünü tuttuğu sürece” demişti. Ancak belki de işinin sonunu getiren, bu sözünü tutma çabası oldu. Görev süresi sonunda Portekiz’de üzüm bağları, liman, zeytinyağı ve otel işletmeleri inşa etmeyi planladığını söylemişti; belki de bu planlarını iki yıl öne almak zorunda kalacak.
HANGİ MARKALAR?
Stellantis grubunun piyasa değeri 36.8 milyar dolar olarak kaydedilmiştir.
CEO’LAR BU YÜKSEK MAAŞLARI HAK EDİYOR MU?
Financial Times’a göre, Tavares ve Stellantis geçen yılki 36.5 milyon euro’luk maaş paketinin altında bir “çıkış ücreti” üzerinde anlaştı. Ancak net rakam sene sonu itibarıyla belli olacak. FT, şirketin azalan kârı nedeniyle performansa dayalı ücretinin büyük bir kısmını kaybettiğini belirtti. Geçen yıl özellikle ABD’deki otomotiv grevi sonrasında sektörde “CEO’lar bu maaşları hak ediyor mu?” tartışmaları gündeme geldi. Örneğin, GM CEO’su Mary Barra 2022’de 29 milyon dolar kazanmıştı ve bu rakam, şirketteki ortalama işçi ücretinin 362 katına denk geliyordu. Carlos Tavares’in 24.8 milyon dolarlık kazancı ise 365 işçi ücretine, Ford CEO’su Jim Farley’in 21 milyon dolarlık kazancı ise 281 işçi ücretine eşdeğerdir.
Kaynak: Patronların Dünyası