Mustafa V. Koç’un Golf Tutkusu ve İstanbul Golf Kulübü’nün Tarihçesi

Mustafa V. Koç’un Anısı ve Golf Tutkusu

Patronlar Dünyası’nın haberine göre; Necla DALAN Mustafa V. Koç, 2016 yılında genç yaşta aramızdan ayrıldı. 29 Ekim, Koç’un doğum günü… Cumhuriyet Bayramı’nın coşkusuyla dünyaya gelen Koç, sadece Türkiye’nin en büyük iş gruplarından birini yönetmesiyle değil, aynı zamanda sosyal sorumluluk bilinci, toplumsal konulara duyarlılığı, Cumhuriyet ilkelerine olan bağlılığı, yardımseverliği, güler yüzlülüğü ve mütevazılığı ile de dikkat çekiyordu. Mustafa V. Koç, fotoğrafçılıktan golf sporuna kadar pek çok hobisiyle de tanınıyordu. Özellikle golf, onun en büyük tutkularından biriydi. Golf sporu ile 1970’li yıllarda babası Rahmi Koç ile birlikte gittiği İstanbul Golf Kulübü’nün (İGK) Maslak’taki sahasında tanıştı. İsviçre ve ABD’deki eğitim ve çalışma hayatı nedeniyle fazla zaman ayıramadığı bu spor dalına, vefatına kadar bırakmamak üzere 1995 yılında İstanbul Golf Kulübü’nde yeniden başladı.

Golf Kariyeri ve Federasyonun Kurulması

İyi bir golfçüydü, federasyonun kurulmasına öncülük etti. Mustafa V. Koç, İstanbul Golf Kulübü’nde 1998-2004 ve 2010-2016 yılları arasında başkanlık görevini yürüttü. Ayrıca, 2005-2009 döneminde kaptanlık yaptı. 2000, 2005-2007 yıllarında Türk-Yunan Dostluk Kupası’nın kaptanlığını üstlendi ve 1997-2002 yıllarında National Golf Kulübü’nün kaptanı oldu. Koç, sadece kulübe maddi ve manevi katkılarıyla değil, aynı zamanda Türkiye Golf Federasyonu’nun kurulmasına ve gelişmesine de öncülük etti. Uluslararası ve ulusal birçok turnuvanın düzenlenmesini sağladı ve bu organizasyonlara sponsor oldu. Beko, hâlâ PGA’s of Europe’da en uzun süreli sponsor konumunda bulunuyor. Mustafa V. Koç, golf sporuna katkılarından dolayı 2014 yılında “PGA’s of Europe’s Special Recognition Award” ödülünü aldı. Ayrıca, Royal & Ancient Golf Club St. Andrews’a kabul edilen ilk Türk üye olmanın da gururunu taşıyordu.

Proje Hayalleri ve Gerçekleşenler

Mustafa Koç her detayı planladı ama görmek nasip olmadı. İstanbul Golf Kulübü için Mustafa V. Koç’un bir diğer önemli katkısı, Eseyel Danışmanlık ve Dış Tic. A.Ş. aracılığıyla 2012 yılında kapatılan Maslak’taki golf sahasının sorununu çözmek için 2015 yılında Beykoz’da bulunan Gelişim Gayrimenkul’ün arazisini 28.200.000 TL+KDV bedelle satın almasıydı. Koç, projeleri hazırlatmış, gerekli izinleri almıştı. Ancak, ömrü vefa etmedi ve projenin hayata geçirildiğini göremedi. Vefatından sonra eşi Caroline Koç, projenin tamamlanmasını sağladı ve 1 Aralık 2023’te kulübün kullanımına sundu.

Riva MVK Golf Kulübü’nde Turnuva

Akfen’in kurucusu olduğu Türkiye İnsan Kaynakları, Eğitim ve Sağlık Vakfı’nın (TİKAV) düzenlediği Edinburgh Dükü Kupası’nın ikinci ayağı, 26 Ekim’de İstanbul’da Riva MVK Golf Kulübü’nde gerçekleştirildi. Turnuvayı izlemek üzere gittiğim Riva’da, Koç’un golf tutkusunu yansıtan sahayı, Nasıl Bir Ekonomi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ ve Genel Koordinatörü Vahap Munyar ile birlikte gezme fırsatı buldum. İGK Müdürü İnci Danış Bulcan, yaklaşık 300 dönümlük alana yayılan sahada turumuz boyunca hem saha hem de kulüple ilgili çarpıcı bilgiler paylaştı. Sahanın planlarını David Jones çizmiş olup, proje için 80 milyon dolara yakın bir yatırım yapılmış. İGK burada Eseyel Danışmanlık ve Dış Tic. A.Ş. kiracısı olmasına rağmen İnci Danış Bulcan, “Ama bu, ömür boyu bir ilişki. Çünkü Mustafa V. Koç, ‘İGK bir daha yer sorunu yaşamayacak’ dedi ve burayı aldı” değerlendirmesini yaptı.

Kulübe Üyelik Kriterleri

Parası olan herkes kulübe üye olamıyor. İnci Danış Bulcan’ın verdiği bilgilere göre, İGK’nın şu anda 639 üyesi bulunmaktadır. Kulübe üyelik bedeli bir kereye mahsus 60 bin dolar olup, şu anda yeni üye alınmamaktadır. Ayrıca, her parası olan kişinin üye olabilmesi de mümkün değildir. Üyelik için öncelikle üye referansı gerekmekte ve üye profiline uygunluk aranmaktadır. İnci Danış Bulcan, “Kulüpte para kıstas değil. Önce bize geliyor, araştırma yapıyoruz. Yönetime sunuyoruz, ardından balotaja gidiyor. Eğer biri itiraz ederse üye olunamıyor, ama itirazın gerekçesi araştırılıyor. Eğer haksız bir karşı çıkma varsa, karşı çıkan disipline sevk ediliyor.” dedi. İnci Danış Bulcan’a hiç disipline giden oldu mu diye sorduğumda, “Disipline giden de üyelikten çıkarılan da oldu.” cevabını verdi.

Yeni Sağlık Birimi ve Teknolojik Gelişmeler

Divan açıldı, Amerikan Hastanesi birim kuracak. İnci Danış Bulcan, sahayla ilgili yeni gelişmeleri şöyle anlattı: “Divan Eylül’de açıldı. Riva’nın en büyük sıkıntısı sağlık. Burada hastane yok. Bir seferinde üyemiz sahada fenalaştı, neyse ki ben dahil arkadaşlarımızın ilk yardım eğitimi olduğu için onu geri döndürdük. Şimdi Amerikan Hastanesi burada bir birim açacak. İstanbul’daki en teknolojik alan burada. Range alanında topa hangi hızda vurdunuz, kaç metre gitti, doğru mu gitti her detayı görebiliyorsunuz. Dünyadaki 98 golf sahasında oynayabiliyoruz. Bizim sahamız da sisteme yüklenecek ve dünyada isteyen oynayabilecek.”

İstanbul Golf Kulübü’nün Tarihçesi

1895’te Constantinople Golf Club olarak açıldı. İstanbul Golf Kulübü, Türkiye’deki kuruluş tarihi en eski spor kurumlarından biridir. Web sitesinde yer alan tarihçeye göre; Sultan II. Abdülhamit döneminde, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmaya başladığı yıllarda 1895’te İstanbul’da yaşayan İngiliz ve Amerikan vatandaşları tarafından “Constantinople Golf Club” ismiyle kurulmuştur. 1869’da İngiltere’den askeri görevle İstanbul’a gelen, daha sonra Osmanlı Donanması’nda Ferik Koramiral rütbesiyle görev alan Sir Henry Felix Wood (Woods Paşa) ve İskoç Ernest Thompson bu kurucuların başında yer alıyordu. 1909’da ilan edilen II. Meşrutiyet’le çıkarılan Cemiyetler Kanunu’na göre 1911’de kulüp “The Bosphorus Golf Club” adıyla isim değiştirmiş ve Cumhuriyet’in ilanıyla yeniden yapılanmıştır. 1923’te Cumhuriyet’in ilanından sonra İngiltere Büyükelçisi Waugh ve Amerika Büyükelçisi Ravndal ile 60 kurucu üye, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına uygun olarak kulübün ismini “İstanbul Golf Kulübü” olarak değiştirmiştir. O günden itibaren, sadece yabancı uyruklular ve azınlıkların üye olabildiği kulübe Türk vatandaşlarına da üye olma hakkı tanınmıştır. 17 Aralık 1925 tarihli toplantıda üyeliğe kabul edilen Nusret Bey, İstanbul Golf Kulübü’nün ilk Türk üyesi olmuştur.

Golf Sahası Sorunları ve Tarihçesi

Saha hep en büyük sorun oldu. Kulübün geçmişinde kullandığı golf sahalarının tarihi de ilginçtir. Çünkü tüm tarihi boyunca yerleri farklı olsa da golf sahasının komşusu bazen “Süvari”, bazen “Kamp”, bazen “Akademi” kimlikleri ile hep askerler olmuştur. Eskiden okçuların atış yeri olan “Ok Meydanı”, kulübün 12 çukurlu ilk sahasıdır. Ancak o dönemde Osmanlı askerlerinin de burayı talim sahası olarak kullanması sorun oluyordu. Amerika Büyükelçisi Joseph Grew, “kötü bir gün” diye tanımladığı bir anısında Osmanlı Suvari Alayı’nın golf sahasının yarısına el koymasını şöyle anlatır: “Sefaret 1. Katibi Belin ile golf oynarken bir Osmanlı zabiti gelerek, hükümetin golf sahasının yarısına el koyarak burayı eğitim çalışmaları için süvarilere tahsis ettiğini ve bundan böyle burada golf oynayamayacağımızı söyledi. Aslında süvariler her zaman golf sahasında ve özellikle çim yaptığımız alanlar üzerinde rahatça eğitim yapmakta idiler. Ancak kulübün golf sahasına çekidüzen vermek için hatırı sayılır miktarda para ve emek sarf etmesi, ayrıca usulüne uygun olarak kiraladığı yerlerin etrafını dikenli teller ile çevirmeye başlaması, süvarileri kızdırmış ve bu kararı alınmasını sağlamıştı.”

Maslak’tan Ayrılış ve Rahmi Koç’un Katkıları

92 yıl aralıksız kaldığı Maslak’tan 2012’de ayrıldı. Bunun ardından, 1914’e kadar süren el konulan sahayı geri alma çabaları sonuçsuz kalmış ve kulüp Bebek sırtlarında 9 çukurluk yeni bir sahaya taşınmıştır. 1920’de ise o dönemlerde şehrin çok uzaklarında “dağ başı” niteliğinde, bir ucunda askeri çadır kampı bulunan bomboş bir arazi bulunarak 9 çukurluk yeni bir golf sahası yapılmıştır. 1922’de İngiliz Sefareti’nin finansmanı ile saha 18 çukura genişletilmiş ve aynı zamanda ilk kulüp binası inşa edilmiştir. Burası şimdi Maslak-Levent bölgesi olarak adlandırılan ve İGK’nın aralıksız 92 yıl yaşayacağı yerdir. 1923’te Cumhuriyet’in ilanı ile devlet hazinesine geçen arazi için devlet ile ilk kira sözleşmesi de aynı yıl içinde imzalanmıştır. Ancak tarih tekerrür etmiş ve 1929’da bu kez de sahanın yanındaki askeri çadır kampını yapılandırma isteğiyle o zamanki adıyla Milli Müdafaa Vekaleti tarafından golf sahasının “askeriyeye tahsisi” talep edilmiştir. Devrin başbakanı İsmet İnönü, bu talebi reddetmiştir. 1955’te Suvari Okulu sahayı tekrar istemiş, fakat 1956 yılında 6. Menderes Hükümetinin çıkardığı hükümet kararnamesi ile tekrar İstanbul Golf Kulübü’nün kullanımına tahsis edilmiştir. 1960’da arazinin Milli Müdafaa Vekaleti’ne tahsis edilmesi sonucu ortaya çıkan anlaşmazlık, kısa süreli kira sözleşmeleri ile ertelense de 1972 yılında arazi kullanımının Harp Akademileri Komutanlığı’na geçmesi ve onların da yeni tesisler yapma planı yüzünden 18 çukurluk saha 9 çukura indirilmiştir. İGK Maslak sahası, 2012’de “spor dışı amaçlar” için kullanılacağı gerekçesiyle sözleşmenin yenilenmemesi sonucu 92 yıl sonra kaybedilmiştir.

Rahmi Koç ve Türk Üyelerin Katkıları

Rahmi Koç 1965’te Eli Acıman’ın önerisiyle üye oldu. 1925’de Nusret Bey’in ilk Türk olarak kulübe katılımından sonra giderek artan Türk üyelerle birlikte, İGK, sahasında düzenlenen turnuvalarda oynayan veya seyreden büyükelçiler, yerli ve yabancı büyük şirket yöneticileri, gazeteciler, politikacılar ve ordu komutanlarının bir araya geldiği spor, sosyal, ekonomi ve politik konuların tartışıldığı bir merkez haline gelmiştir. Atatürk’ün güncel konuları yabancı büyükelçilerle İGK ziyaretlerinde görüştüğü, yakın dostu İngiltere Büyükelçisi Sir Percy Loren ile İGK’da vuruş denemeleri yaptığı da anlatılanlar arasındadır. “Derviş Kupası”nı düzenleyen Kemal Derviş’in babası Rıza Derviş, Kamuran Sertel, Rahmi Koç İGK yönetimlerinde yer alan önemli isimler arasında yer almaktadır. 1965’de yakın dostu Eli Acıman’ın önerisi ile İGK’ya üye olan Rahmi M. Koç, anılarında o günleri şöyle anlatmaktadır: “İGK’ya 1965’de üye oldum. O zaman arazi büyüktü, gel-git olmaksızın 18 delik oynanabiliyordu. Şartları daha mütevazi idi ve kulübün ekseri üyeleri gayrimüslim dostlarımızdı. Kulüp onların kontrolündeydi. Fransızca, Türkçeden sonra en çok kullanılan lisandı…”

Adnan Menderes’in Başkanlığı

Adnan Menderes de başkanlık yaptı. Kuruluşundan itibaren İngiltere ve Amerika büyükelçilerinin dönüşümlü olarak, 1941-1951 yılları arasında The New York Times Türkiye muhabiri J.W. Kernick’in başkanlığını üstlendiği İGK’da, 1956-1960 döneminde Başvekil Adnan Menderes başkanlık yapmıştır. Bu dönemde İngiltere ve Amerika Büyükelçileri başkan yardımcısı olarak görev almışlardır. Daha sonraki yıllarda Türk üyeler yönetimlerde ağırlıklı olarak yer almaya başlamıştır. Tayyar Çulcu, Prof. Şinasi Erel, Yekta Teksel, Prof. Altan Onat, Selim Egeli, Mustafa V. Koç, Caroline N. Koç ve Selim Ergüder, Türk başkanlar olarak görev almışlardır. Şu anda kulübün başkanlığını Nazan Somer Özelgin yürütmektedir.

Kaynak: Patronların Dünyası

1  |  5

mustafa-v-kocun-golf-tutkusu-ve-istanbul-golf-kulubunun-tarihcesi-0-mejth1ek.jpg

2  |  5

mustafa-v-kocun-golf-tutkusu-ve-istanbul-golf-kulubunun-tarihcesi-1-mYQkHCU4.jpg

3  |  5

mustafa-v-kocun-golf-tutkusu-ve-istanbul-golf-kulubunun-tarihcesi-2-DHFqi7lU.jpg

4  |  5

mustafa-v-kocun-golf-tutkusu-ve-istanbul-golf-kulubunun-tarihcesi-3-8P2TjkCr.jpg

5  |  5

mustafa-v-kocun-golf-tutkusu-ve-istanbul-golf-kulubunun-tarihcesi-4-aAf6UwI9.jpg