Murdoch ailesinin mahkemeye taşan aile kavgasını kendi gazetesi WSJ yazdı

Murdoch ailesinin 2019 baharında kutlama yapmak için bir nedeni vardı. Aile büyüğü Rupert Murdoch’ın Fox’un cümbüş dalındaki varlıklarını Disney’e satmasıyla elde edilen yaklaşık 12 milyar dolar çocukları ortasında paylaştırılacaktı.

Medya baronunun alışılmadık bir talebi oldu: En büyük dört çocuğunun her birinin hisselerinden kendisine 100’er milyon dolar vermesini istiyordu. Bahisle ilgili bilgi sahibi şahıslar, çocuklarından üçünün (Lachlan, Elisabeth ve Prudence), yıllar içinde kazandığı servete hürmetlerinin bir göstergesi olarak bu parayı babalarına vermeyi kabul ettiklerini söyledi. Fakat Murdoch’ın babasıyla giderek daha fazla uyuşmazlığa düşen küçük oğlu James talebi reddetti.

Bu, servet ve gücün aile reisinden varislerine nasıl aktarılacağı üzerine odaklanan bir aile dramında tuhaf bir dönemeçti. Artık; iş stratejisi, siyaset ve varis planları üzerine yıllarca süren iç savaşların akabinde aile, imparatorluğun denetimi konusunda en üst seviyede bir yasal çatışmaya hazırlanıyor.

93 yaşındaki Rupert Murdoch, Fox News’ın sahibi Fox Corporation ile gazetelerin çatısı altında bulunduğu News Corp’un denetim paylarını elinde bulunduran vakfının yapısını öldüğünde büyük oğlu Lachlan‘ın denetim etmesini sağlayacak halde değiştirmeye çalışıyor. Küçük oğlu James Murdoch ise değişime direniyor. Büyük kızları Elisabeth ve Prudence da James’in tarafında.

Anlaşmazlığı çözmek için Nevada’daki bir veraset mahkemesinde dava başladı, duruşmalar halka kapalı olacak.

Murdoch Vakfı’nın, Fox ve News Corp üzerinde kıymetli bir tesiri var ve her iki şirkette de yaklaşık yüzde 40 oranında oy hakkına sahip. Hususla ilgili bilgi sahibi bireyler, Rupert’in şu anda şirketi denetim ettiğini, lakin vakıf tüzüğüne nazaran öldüğünde en büyük dört çocuğunun her birinin eşit oy hissesine sahip olacağını söyledi.

Bu iki şirketin aile dışındaki hissedarları, Rupert Murdoch için Lachlan’a daha fazla güç vermenin, şirketlerde istikrarı sağlamak ve önümüzdeki yıllarda baş karıştırıcı bir sahiplik yapısından kaçınmak manasına geldiğini belirtiyor. Şayet Murdoch açtığı davayı kazanırsa, Lachlan babasının yıllardır elinde tuttuğu geniş yetkilere sahip olacak ve kardeşleri onun istediği her şeyi büyük ölçüde kabul etmek zorunda kalacak.

Konuya yakın kaynaklar, son haftalarda sıkıntıyı mahkeme dışında çözme eforları olduğunu, babasının planına karşı çıkan James Murdoch’un başka tarafa, kendisinin ve kız kardeşlerinin paylarını satabileceği sinyali gönderdiğini söyledi. Hakikaten Rupert’in desteklediği Lachlan, daha evvel kardeşlerinin paylarını satın almak için kaynak arayışlarına girişmişti.

Rupert Murdoch 2023 Eylül’de Fox ve News Corp’un başkanlığından istifa ettiğini açıklamıştı. Böylece Fox’un icra kurulu lideri Lachlan‘ın liderlik durumu güçlendi. Yaşlı Murdoch, Lachlan‘ın şirketler üzerindeki gerçek gücünün vakıftaki pozisyonunu güçlendirmekten geçtiğini elbette biliyordu. WSJ tarafından incelenen mahkeme dokümanlarına nazaran, Murdoch ekim ayında Nevada mahkemesine müracaatta bulundu.

MUHAFAZAKARLARI KAYBETMEKTEN KORKUYOR

Önerilen değişikliklere nazaran, Rupert’in oyları ortadan kalktığında (öldüğünde) Lachlan denetimi ele geçirecek. James, Elisabeth ve Prudence ile Rupert Murdoch’ın Wendi Deng ile evliliğinden olan iki küçük kardeşi Grace ve Chloe mirasçı olmaya devam edecek.

Murdoch’lara yakın çevreler, Rupert’in harekete geçme nedeninin kısmen, James ve kız kardeşlerinin Lachlan’ın şirketleri yönetmesini engellemek için bir ortaya gelmelerinden telaş etmesi olduğunu söyledi.

Rupert’in yakın etrafına, bilhassa 2020 seçimlerinin akabinde Fox News’e eleştirel yaklaşan James’in kanalın içeriğini yumuşatarak muhafazakar izleyici kitlesini baltalamasından kaygı ettiğini söylediği belirtiliyor. Murdoch’lara yakın öbür isimler de James’in Fox News’ı satmak için bastırma ihtimalinin Rupert’i endişelendirdiğini sav ediyor.

Vakıf, Rupert’in 1999 yılında James, Lachlan ve Elisabeth’in annesi olan ikinci eşi Anna Murdoch Mann’dan boşanması sırasında kuruldu. Emel çocukların Murdoch imparatorluğunda gelecekte eşit bir mülkiyet hissesine sahip olmalarını sağlamaktı. Vakıf senedi “geri alınamaz” nitelikteydi, yani değiştirilmesi güç olacaktı.

AVUSTRALYA’DA RÜŞTÜNÜ İSPATLADI

Rupert Murdoch 4 büyük çocuğunu işe dahil etti. Bu esnada iki oğlunun da veliaht olduğu devirler yaşandı. Büyük oğlu ve muhafazakâr siyasetlerine en yakın isim olan Lachlan, News Corp’taki mesleğine 1994’te başladı ve sonunda müdür yardımcılığına kadar yükseldi. Şirketin televizyon kanallarının idaresi ile ilgili uyuşmazlıklar sonucu 2005’te misyonundan ayrılarak pek çok kişiyi şaşırttı. Lachlan ailesiyle birlikte Avustralya’ya geri döndü, icradan çekilmişti ama yönetim kurulu üyeliği sürüyordu.

Lachlan Avustralya’da bir dizi medya teşebbüsü başlatırken, küçük kardeşi James yükselişe geçti. James, Harvard’ın akabinde News Corp’a gelmişti. Kümenin Asya ve Avrupa’daki şirketlerinde üst seviye konumlara yükselen James, İngiltere’de kümeye ilişkin News of the World gazetesinin karıştığı telefon hack’leme skandalında sorumluluk aldı ve olayın araştırılıp sorumluların ortaya çıkmasını sağladı. Sürecin sonunda The Sun’ın pazar edisyonu olan News of the World kapatıldı.

Avustralya’da bilhassa emlak ilan sitesi realestate.au yatırımında çok başarılı olan Lachlan, 2015’te küme idaresine geri döndü. Yeni yapılanmada Lachlan babasıyla birlikte 21st Century Fox’un yönetim kurulu eşbaşkanlığı koltuğuna otururken, James de babasının yerine icra kurulu lideri oldu. Kardeşler eşit seviyede görünüyorlardı, lakin şirket içinde Lachlan‘ın eşitler ortasında birinci olduğu anlayışı hakimdi.

Fox’taki yöneticiler bir müddet sonra kardeşler ortasında gerginlik yaşandığını fark etti. Bahse yakın bireyler, reklam satış başkanlığı konumunun 2017’de yaklaşık altı ay boyunca açık kaldığını ve bu misyonu kimin üstleneceği konusunda iki kardeş ortasında bir çıkmaz yaşandığını anlattı. James’in tercihi, Fox’un birkaç yıl evvel şirketini yaklaşık 200 milyon dolara satın aldığı reklam teknolojisi uzmanı Joe Marchese’ydi. Lachlan evvelce karşı çıksa da sonunda razı oldu.

2015 yılında James, News Corp ve Fox’un Midtown Manhattan’dan kent merkezinde yeni bir binaya taşınması fikrini ortaya attı ve hatta mimar Bjarke Ingels’i binayı nasıl tasarlayacağı konusunda yöneticilere sunum yapması için davet etti. Rupert ve Lachlan onu geri çevirerek Midtown’da kalmaya karar verdiler.

Taraflar ortasında çatlak büyüyordu.

DİSNEY DRAMASI

James’in babasıyla ilgileri, Fox çatısı altındaki cümbüş şirketlerinin büyük kısmının (21th Century Fox) Disney’e satışında daha da gerildi. O periyottaki görüşmelere yakın bireylere nazaran James yeni yapıda daha üst seviye bir rol almayı umuyordu. Lakin, Rupert ve şirketi satın alan Disney’in CEO’su Bob Iger, James’in bu türlü bir rolü olmayacağını açıkça ilan ettiler.

Disney satışının tamamlanmasının akabinde James Fox’taki CEO’luk vazifesinden ayrıldı. Sonraki yıl 2020’de News Corp idare şurasından da istifa ederek aile şirketlerinden koptu. İstifa mektubunda, ayrılışını “şirkete ilişkin yayın organlarının editoryal içerikleri ve öbür birtakım stratejik kararlar konusundaki anlaşmazlıklara” bağladı.

James ve eşi Kathryn, etraf konusunda yeterli birer aktivist ve filantropist olmalarının yanı sıra, çok siyasi partizanlığın demokratik sürece gerekenden fazla tesir etmesine karşı çıkan görüşleriyle de bilinirler. Yakın etraflarına nazaran, Fox News’ın Trump periyodunda merkez sağdan çok sağa kaydığını gördüklerinde rahatsız olduklarını açıkça beyan ettiler.

‘UTANIYORUM’ DEDİĞİNDEN BERİ KONUŞMUYORLAR

Rupert ise iş arkadaşlarına, James ve eşinin Fox’tan utanıyor üzere görünmelerine rağmen Fox’un mali muvaffakiyetinin meyvelerini toplamaya devam etmelerinin kendisini dehşete düşürdüğünü söyledi.

Çatlak o kadar derinleşmişti ki James 2021’de babasının Central Park’taki Tavern on the Green restoranında düzenlenen 90. doğum günü partisine katılmayı reddetti.

2020 sonlarında Rupert yeni bir fikir ortaya attı: 21st Century Fox’un satışıyla hafifleyen Fox Corp. ile gazeteleri çatısı altında toplayan News Corp’un birleşmesini önerdi. Her iki şirketin yönetim kurulu üyelerine “Ortaya çok daha güçlü bir şirket çıkacağını ve global rekabet için gereken ölçeğe ulaşılacağını” anlattı. Aileye yakın bireylere nazaran ise Rupert’in bir emeli daha vardı: Lachlan‘ın halef olarak pozisyonunu güçlendirmek.

KIZIYLA ALAKASI BİR BAŞKA

Elisabeth’in babasına karşı büyük bir sevgisi var. Aileye yakın şahıslar, Elisabeth’in ünlü halkla alakalar yöneticisi Matthew Freud ile evliyken bağlantılarının gergin olduğunu, Freud’un gazetecilik standartlarını hiçe saydığını düşündüğü için Fox News’ten “utandığını ve midesinin bulandığını” söylediğini, fakat Freud ile 2014 yılında boşandıktan sonra ikilinin daha da yakınlaştığını söyledi.

Yine de Elisabeth, Fox News ile ilişkilendirilmekten duyduğu rahatsızlığı özel olarak lisana getirdi. De Niro, eşi sanatçı Keith Tyson için James’in meskeninde 2022’de verdiği bir akşam yemeğinde, Fox News’ın siyaset üzerindeki yıpratıcı tesire neden karşı çıkmadığı konusunda onunla yüzleşti.

De Niro, Elisabeth’e “Babanı hala sevebilirsin lakin ona bu ülkeye yaptıklarının yanlış olduğunu söyleyebilirsin” dediğini hatırlıyor. Konuşmanın akabinde Elisabeth gözle görülür bir formda sarsılmıştı ve aktör daha sonra özür diledi.

DE NİRO E-POSTA İLE GÜNAH ÇIKARDI

De Niro, WSJ’ye gönderdiği e-postada “Elisabeth’i aradım ve üzgün olduğumu söyledim. Ne kadar üzgün olduğunu gördüm ve bu hususta kendimi berbat hissettim” sözünü kullandı.

Elisabeth’e babasının global sıkıntılardaki rolünü nasıl gördüğünü sorduklarında, ona yakın bireylere nazaran, şöyle cevaplıyordu: “Ben yalnızca babamı görüyorum.”

Profesyonel hayatının başlarında aile şirketi için kısa bir mühlet çalışmış olan Prudence’in görüşleri daha az net. Londra’da yaşayan Prudence, eski bir News Corp yöneticisi olan ve şu anda Macdoch Group isimli bir yatırım şirketinin başında bulunan Alasdair MacLeod ile evli.

WSJ’Yİ ‘KİRLETME’ RİSKİ

Lachlan’ın güçlendirilmesi teklifine James şiddetle kaşı çıktı. Her iki şirketin idare konseylerine birer mektup yazarak, 2020 seçimlerinin çalındığına dair gerçek dışı savları bilerek yayınlamakla suçlanan Fox TV’nin, birleşme halinde Wall Street Journal üzere markaları kirletme riskini münasebet gösterdi. (Fox, 2020 seçimlerinde Dominion Voting Systems’e ilişkin oy verme aygıtlarında hile yapıldığını tez etmiş, karşı tarafın açtığı dava sonucunda 787.5 milyon dolar ödemek zorunda kılmıştı)

Rupert bu olaydan sonra, kendi vefatının akabinde, James’in Fox TV’yi farklı bir çizgiye çekme eforuna girişeceğinden yeterlice şüphelenmeye başladı.

Murdoch’ın şirketleri içinde James’in imparatorluğun denetimini ele geçirmek için kız kardeşleriyle işbirliği yapabileceği söylentileri yayılmaya başladı. Fox News’ün yıldız sunucularından Tucker Carlson, James’in kanalı daha merkezci bir hale getireceğinden kaygı ediyordu ve bahisle ilgili bilgi sahibi şahıslara nazaran, 2023’ün başlarında Fox’un üst seviye yöneticilerine kendi iş güvenliğini sağlamak için uzun vadeli bir mukavele uzatma teklifinde bulundu. Kontrat uzatılmadı. Carlson ve Fox birkaç ay sonra yollarını ayırdı.

ENDİŞELER ETRAFINDA BİRLEŞTİLER

James’in aksiyonları, Rupert Murdoch’un vefatından sonra neler olabileceğinin bir ön göstergesiydi: Aile hissedarları strateji üzerinde tartışıyorlardı.

Önümüzdeki yıllarda Murdoch imparatorluğunu kim denetim ederse etsin, büyük olasılıkla kimi değerli stratejik kararlarla karşı karşıya kalacak.

Elisabeth kardeşlerinden farklı bir profesyonel yol izledi. News Corp.’ta çeşitli misyonlarda bulunduktan sonra, “MasterChef” üzere reality gösterileriyle tanınan Shine Group isimli bir TV imal şirketi kurmak için kendi başına yola çıktı ve sonunda 2011 yılında aile şirketine sattı. Artık öteki bir cümbüş şirketi olan Sister’ı yönetiyor. James ile her vakit tıpkı çizgide değildi. Fakat son yıllarda yakınlaştılar.

Elisabeth 2019’da James’in şirketi Lupa Systems’ın, Robert De Niro’nun kurucularından olduğu ve her yıl Tribeca Sinema Festivali’ni düzenleyen Tribeca Enterprises’a yaptığı yatırım çeşidine katıldı. Sonraki yıl Sister, James’in bir evvelki yıl desteklediği çizgi roman yayıncısı Artists, Writers & Artisans’a yatırım yaptı.

Fox ve News Corp’u birleştirme teşebbüsü James’i Elisabeth ve Prudence’a yakınlaştırdı, zira aileye yakın bireylere nazaran kız kardeşlerin de mutabakatla ilgili telaşları vardı. Üç kardeş daha sistemli konuşmaya başladı.

KARDEŞLER İTİRAZLARINI İLETTİ

Bir vakıf senedini değiştirmek kolay değildir, fakat Rupert Murdoch, gücü Lachlan‘ın eline vermenin tüm paydaşların faydasına olduğunu sav ediyor.

Journal tarafından incelenen mahkeme kayıtlarına nazaran, önerilen değişiklikler James, Elisabeth ve Prudence’e aralık ayında gönderildi ve her üç isim de tekliflere itirazını bildirdi.

patronlardunyasi.com