Kredi kartı harcamalarının azalması, faizin düşmesine yol açabilir

Dünya Gazetesi’nden Emrah Lafçı’nın yazısına nazaran, enflasyon ve büyüme ve­rilerini tıpkı hafta için­de aldık. Türkiye enflasyo­nu düşürmeyle, büyümeden feragat etme ikilemiyle ni­hayet karşı karşıya geldi. Bu iki makro büyüklük arasın­da uzun vadede bir ödün­leşme olması kaide değilse de kısa vadede enflasyonu dü­şürmek için büyümeyi bir ölçü art plana atmak ge­rekiyor.

Bu ödünleşmenin de özel tüketimin kısılması sure­tiyle sağlanması şu anki poli­tikanın bir maksadı. Gerçekten bu hafta gelen ikinci çeyrek bü­yüme sayılarında da özel tü­ketimin yılın ikinci çeyreğin­de evvelki yılın ikinci çeyreğine nazaran takvim tesirinden arındı­rılmış yüzde 2 arttığını görüyoruz.

Kamu tüketimi yüzde 1 artarken, özel yatırımlar yüzde 0,5 artmış. Türkiye’nin bu periyottaki bü­yümesiyse yüzde 2.8. Harcama artışları bu kadar düşükken yüzde 2,8 büyüme nereden geldi sorusu­nun yanıtı; “net ihracatın bü­yümeye katkısı” olarak karşı­mıza çıkıyor. Burada da ihra­catımız çok arttığı için değil, ithalatımız azaldığı için pozi­tif katkı alıyoruz. Çünkü tıpkı dö­nemde ihracat hiç değişmemiş­ken, ithalattaki azalma yüzde 5,7.

Bu fotoğrafta kritik olan bir­çok öge var. Bunlardan biri özel tüketim büyümesinin ya­vaşlamasıyken başkası de özel yatırımların neredeyse hiç büyümemesi. Bu uzun vadeli sorunlara neden olabilecek, çözülmesi gereken kıymetli bir sorun.

Biz tüketim tarafın­dan devam edelim. Çünkü kısa va­deli siyasetleri belirleyecek en kıymetli alan burası. İkinci çey­rekte yüzde 2’lik bir özel tüketim büyümesinin olması ve üçüncü çeyrekte misal eğilimin görül­mesi Türkiye için çok büyük bir hadise. Zira özel tüketim bü­yümesi 2021’de yüzde 16, 2022’de yüzde 18.6 ve 2023’te yüzde 13.5 olarak gerçekleşti. Bunlar sahiden inanması çok güç büyüklük­ler.

Türkiye yakın tarihinde bu kadar uzun mühlet bu kadar yük­sek özel tüketim büyümesi­nin görüldüğü bir devir yok. İşte bu daha evvel belirttiğim sürdürülemez siyasetlerinin bir müddetliğine sürdürülebilme­sinin beden bulmuş hali. Or­ta vadeli planda 2024 yıl sonu için özel tüketim büyümesinin yüzde 3.6 olması öngörülmüştü. Ye­ni OVP’de bu alanda bir reviz­yon gelecek mi göreceğiz. Fakat bu haliyle bile kalsa son iki çey­rekte de yüzde 2’ler civarında bir tüketim büyümesi gerekiyor ki buradaki iddia tutsun. Zira birinci çeyrek özel tüketim büyü­mesi yüzde 7.1’di.

ÖZEL TÜKETİM KREDİ KARTI İLİŞKİSİ

Kredi kartı harcamalarıyla özel tüketim ortasında yakından bir alaka var. Kredi kartı harca­ma bilgilerinin yararı bu veri­lerin çok taze olmasından geli­yor. Elimizde en son 23 Ağustos haftasının verisi var. Buna nazaran Ağustos ayının birinci 3 haftasında haftalık kredi kartı harcama­sı ortalama 302,3 milyar TL.

Temmuz’daki 4 haftalık orta­lamaysa 309,7 milyar TL. Ay­lık yaklaşık yüzde 2.5 enflasyonu da dikkate aldığımızda aydan aya kredi kartı harcamaların­da önemli bir gerçek gerileme ol­duğunu görüyoruz. Bu da ta­lebin soğuduğu, iç tüketimin kısıldığı manasına gelir. Top­lam harcamalar bahsettiğim periyotta nominal olarak yüzde 2.4 azalırken, kredi kartı harcama­larının yaklaşık yüzde 17’sini oluş­turan market harcamaları %0.6 artmış. Bu da uzunca müddettir konuştuğumuz temel harca­maların çok fazla azalmadığını lakin bunun dışında kalan keyfe tasa tüketimin önemli manada gerilediğini gösteren bir data.

MERKEZ’İN İLETİLERİ AÇIK

Talep sorununu bu kadar uzun uzun anlatmamın temel nedeni Merkez Bankası’nın po­litika kararlarını alırken talebe özel bir değer vermesi. Bunu; enflasyon raporu sunumunda Başkan’ın “iç talep göstergele­rine nazaran karar vereceğiz” de­mesinden, PPK notundaki şu cümleden; “Üçüncü çeyreğe ait göstergeler yurt içi ta­lebin yavaşlamaya devam ede­rek enflasyonist tesirinin azal­dığına işaret etmektedir”, en nihayetinde de bu hafta yayın­lanan blog yazısında talepteki soğumaya özel yer ayrılmasın­dan anlıyoruz. Hasebiyle bun­dan sonra Merkez Bankası’nın adımlarını iddia etmek için tahminen de en fazla bakılması gere­ken data kredi kartı harcamaları olacak. Şimdilik bu bilgi bizi son çeyrekte bir faiz indirimine gö­türecekmiş üzere seyrediyor.

patronlardunyasi.com