Isparta Belediyesi’nin Sayıştay Denetim Raporu: Toplu Taşıma Hizmetlerinde Mevzuata Aykırılık

Antalya Körfez gazetesinin haberine göre, Sayıştay’ın Isparta Belediyesi’nin 2023 yılı faaliyetlerini kapsayan denetim raporu yayımlandı. Kasım 2024 tarihli bu raporda, Isparta Belediyesi sınırları içinde sunulan toplu taşıma hizmetinin, mevzuata aykırı bir şekilde süresiz bir hak olarak üçüncü kişilere devredildiği ve bu devirlerin izin verildiği ortaya kondu.

Toplu Taşımada Tekelleşme Sorunu

Sayıştay denetim raporunda, Isparta Belediyesi sınırları içerisindeki toplu taşıma hizmetlerinin 1994 yılında Meclis kararı ile özelleştirildiği; özelleştirmenin ardından ilk etapta 50, daha sonra ise 52 otobüse işletme ruhsatı verildiği belirtilmektedir. Bu durum, mevzuata aykırı bir biçimde gerçekleşerek, süresiz bir hak olarak üçüncü kişilere devrine izin verilmesiyle sonuçlanmıştır. Raporda, bu uygulamanın, kentteki toplu ulaşımda ciddi bir tekelleşme yarattığı vurgulanmaktadır.

Süresiz Toplu Ulaşım Hakkı ve Mirasçılara Devri

Raporda, Isparta Belediyesi’nde yapılan denetimlerde, toplu ulaşım yetkisinin üçüncü şahıslara ve mirasçılara devredilebilecek şekilde düzenlendiği belirtilmektedir. Bu durum, tekel oluşumuna neden olmaktadır. Sayıştay raporunda şu ifadeler yer almaktadır:

• “Belediye Meclisinin 18.11.1994 tarihli ve 159 no.lu kararı ile şehir içi otobüs işletmeciliğinin özelleştirilmesine, işletme ruhsatı verilmesine ve buna ait uygulama yönetmeliğinin kabulüne karar verilmiştir.”
• “Bu yönetmelik gereğince, belirlenen güzergahlarda toplu taşımacılık için 50 araç çalıştırılmasına karar verilmiştir.”
• “Yönetmelik’in 4 ve 5’inci maddeleri gereğince aranan şartları taşıyanlara, mevzuata aykırı biçimde süresiz toplu taşıma ruhsat hakkı verilmiştir.”

Mevzuata Aykırılık ve Kamu Hizmeti Niteliği

Sayıştay raporunda, belediyenin, yürütmekle yükümlü olduğu bir kamu hizmetini bizzat yerine getirmeyip, üçüncü kişilere gördürebilmesinin hukuken mümkün olmadığı ifade edilmektedir. Bu durum, belediyenin kamu hizmeti niteliğini ortadan kaldırmakta ve belediyenin görevlerinin sona ermesine yol açmamaktadır. Rapor, kazanılmış hak anlayışının, kamu yararına üstün tutulması gerektiği konusunda önemli vurgular yapmaktadır.

Toplu Taşıma Hizmetlerinin İhaleye Dayalı Yapılması Gerekiyor

Raporda, toplu taşıma hatlarının işletme ve işlettirme imtiyazına sahip olan belediyenin, bu hakkını süresi belli olmayacak şekilde dağıtması, satması veya devretmesinin mevzuata aykırı olduğuna dikkat çekilmektedir. Sonuç olarak, toplu taşıma hizmetlerinin, 5393 sayılı Kanun’a ve 2886 sayılı Kanun’daki düzenlemelere uygun olarak, süresi belirlenmiş ihalelerle yapılması gerektiği vurgulanmıştır.

Taksi ve Servis Plakalarının Durumu

Sayıştay raporunda, Isparta’daki taksi ve servis plakalarının da ihale yapılmadan ve süresiz olarak verildiği tespit edilmiştir. Isparta Belediyesi sınırları içinde 215 adet T plaka (Taksi), 110 adet C plaka (Okul Servisi) ve 125 adet S plaka (Personel Servisi) olduğu kaydedilmiştir. Bu plakaların tamamının, İl Trafik Komisyonu ile belirlenen tahditli plaka olduğu belirtilmiştir. Rapor, bu plakaların mevzuata aykırı olarak verilmesinin kabul edilemeyeceğini belirtmektedir.

DYP’li Başkanın Düzenlemesi ve Değişim Süreci

Sayıştay raporuna göre, Isparta Belediyesi’ndeki toplu ulaşım hakkını üçüncü kişilere ve mirasçılara devretme izni getiren düzenlemenin yapıldığı 1994 yılında, Isparta’nın Belediye Başkanı DYP’li Mehmet Aybatılı’ydı. Aybatılı, bu görevi 1994-1999 yılları arasında sürdürmüştür. O tarihten bu yana, Isparta Belediyesi, AKP ve MHP’li başkanlar arasında el değiştirirken, 2019’dan bu yana AKP’li Şükrü Başdeğirmen tarafından yönetilmektedir.

Kaynak: Antalya Körfez