Ekim ayında merkez bankalarının faiz politikasında yaşanan değişiklikler, ekonomik dengeleri nasıl etkiliyor? Bu yazıda, güncel gelişmeleri ve piyasa üzerindeki olası etkileri detaylı bir şekilde inceleyin.
Patronlar Dünyası’nın haberine göre, küresel ekonomiler son üç yılda karşılaştıkları enflasyon sorununu aşma yolunda önemli adımlar atmaya başladı. Merkez bankalarının büyük çoğunluğu, ülkelerindeki ekonomik durumu göz önünde bulundurarak politika ayarlamalarını sürdürmekte. Ekim ayında Avrupa Merkez Bankası (ECB), Kanada Merkez Bankası (BoC) ve Güney Kore Merkez Bankası faiz indirimine giderken, Rusya Merkez Bankası ise faiz artırım kararı aldı. Japonya Merkez Bankası (BoJ), Çin Merkez Bankası (PBoC), Hindistan Merkez Bankası (CBI), Macaristan Merkez Bankası (MNB) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise politika faizini sabit tutmayı tercih etti.
ECB, Üçüncü Faiz İndirimini Gerçekleştirdi
ECB, piyasalardaki beklentilere paralel olarak yılın üçüncü faiz indirimini gerçekleştirerek üç temel politika faizini 25 baz puan düşürdü. Bankanın para politikasına ilişkin yaptığı açıklamada, mevduat faiz oranının %3,50’den %3,25’e, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizi oranlarının ise sırasıyla %3,40 ve %3,65’e indirildiği belirtildi. Böylece, 2016 yılından bu yana refinansman ve marjinal fonlama faizlerinde üçüncü indirim yapılmış oldu. ECB Başkanı Christine Lagarde, toplantı sonrası yaptığı değerlendirmede, Avro Bölgesi’nde ekonomik aktivitenin beklenenden daha zayıf seyrettiğini vurguladı ve “Son veriler durgun büyümeye işaret ediyor. Şirketler yatırımlarını yalnızca yavaş bir hızda genişletirken, konutlara yapılan yatırımlar azalmaya devam ediyor,” dedi.
BoC ve Güney Kore Merkez Bankası Faiz İndirimine Gitti
BoC, üst üste dördüncü toplantısında politika faizini 50 baz puan düşürerek %3,75 seviyesine çekti. Banka, enflasyonist baskıların artık geniş tabanlı olmaması nedeniyle iş dünyası ve tüketici enflasyon beklentilerinin büyük ölçüde normalleştiğini ifade etti. Güney Kore Merkez Bankası da, beklentilere uygun olarak politika faizini 25 baz puan düşürerek %3,25 seviyesine indirdi. Söz konusu indirim, 2020 yılından bu yana gerçekleştirilen ilk faiz indirimi oldu. Banka, enflasyonun net bir istikrar eğilimi gösterdiğini ve hanehalkı borç büyümesinin yavaşladığını belirtti. Yeni Zelanda Merkez Bankası da yılın ikinci faiz indirimini gerçekleştirerek politika faizini %5,25’ten 50 baz puan düşürerek %4,75 seviyesine indirdi.
TCMB Politika Faizini Sabit Tutmayı Tercih Etti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), Ekim ayında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek %50’de sabit tuttu. Eylül ayında enflasyonun ana eğiliminin bir miktar yükseldiği belirtilirken, “Üçüncü çeyreğe ilişkin göstergeler, yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere yaklaştığını ima etmektedir. Temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki iyileşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi beklenmektedir,” ifadelerine yer verildi.
Japonya Politika Faizini Sabit Tuttu
Japonya Merkez Bankası (BoJ), oy birliği ile alınan kararla kısa vadeli faiz oranını %0,25 seviyesinde sabit bıraktı. Banka, karar sonrasında 2024 Ekim ayına ilişkin “Ekonomik Faaliyet ve Fiyatlar için Görünüm Raporu”nu yayımladı. Raporda, Japonya ekonomisinin potansiyel büyüme oranının üzerinde bir hızda büyümeye devam etmesinin muhtemel olduğu ifade edildi. Ayrıca, çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık artış oranının 2024 mali yılında yaklaşık %2,5 ve 2025 ile 2026 mali yıllarında ise yaklaşık %2 olmasının beklendiği bildirildi.
Çin Tarafı Ekim Ayını Pas Geçti
Çin’de PBoC, ana politika faizi niteliğindeki 1 yıl vadeli borçlanma faizini sabit tutarken, Ulusal Bankalar Arası Fon Merkezi 1 yıllık kredi faiz oranını %3,35’ten %3,1’e, 5 yıllık kredi faiz oranını ise %3,85’ten %3,6’ya düşürdü. Analistler, merkez bankasının politika faizini sabit tutmasının, aşamalı canlandırma adımlarına rağmen para politikasında ihtiyatlı bir yaklaşımı sürdürdüğünün işareti olduğunu belirtti. Ayrıca, Macaristan Merkez Bankası, Polonya Merkez Bankası ve Hindistan Merkez Bankası politika faizini sırasıyla %6,50, %5,75 ve %6,50 seviyesinde sabit tuttu.
Rusya Merkez Bankası Faiz Artırım Kararı Aldı
Rusya Merkez Bankası ise politika faizini 200 baz puan artışla %21’e çıkararak, tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseltti. Bankadan yapılan açıklamada, ülke ekonomisine yönelik mevcut enflasyon beklentisinin yükselmeye devam ettiği kaydedildi ve “Yurt içi talebin büyümesi, mal ve hizmet arzını genişletme olanaklarını önemli ölçüde geride bırakıyor,” ifadesine yer verildi. Yıllık enflasyon oranının Eylül ayında %9,8 ile tahminin üzerinde gerçekleştiği vurgulanırken, gelecek toplantılarda yeniden faiz artırım ihtimalinin bulunduğu belirtildi. Banka, politika faizini son olarak 13 Eylül’de 100 baz puan artışla %19’a yükseltmişti.
Kaynak: Patronların Dünyası