ABD Başkanlık seçimleri, Türkiye üzerindeki ekonomik ve siyasi etkileriyle dikkat çekiyor. Türk yatırımları, bu süreçte nasıl şekilleniyor? Seçimlerin Türkiye’ye yansımaları ve yatırım fırsatları hakkında detaylı bir analiz.
Patronlar Dünyası’nın haberine göre, tüm dünya ABD’deki başkanlık seçimlerine odaklanmıştı. Donald Trump’ın beklenmedik zaferi, Demokrat cephede de büyük bir şaşkınlık yarattı. Seçim sonuçlarındaki farkın beklenenden daha yüksek çıkması, senatoda karar alma süreçlerinin artık daha kolaylaşacağına işaret ediyor. Bu durum, küresel siyasetten ziyade ekonomi alanında önemli etkiler yaratacak gibi görünüyor. Zira Trump’a zafer kazandıran faktör, demokrasinin baskılanması değil, sürekli vurguladığı ekonomik politikalarıydı. Yerel ekonomiyi güçlendirme vaadi, Trump’ın çizdiği rotanın ilk durağının Çin olacağını gösteriyor.
Trump, sadece göçle gündeme gelen güney sınırındaki duvarı değil, aynı zamanda ekonomideki korumacılık duvarını da politika olarak belirleyecek. Bu, üretim süreçlerinin dünya genelinde yeniden şekillenmesine yol açacak. Bu durum, Türkiye başta olmak üzere Batı ile güçlü ilişkileri olan birçok üretici ülkenin daha fazla ilgi görmesine neden olabilir.
Trump’ın zaferinin Türkiye’yi dünyadan bir nebze ayrıştırdığı söylenebilir. Türk lirası varlıklar, bu gelişmeye olumlu tepki verdi ve borsa da yükseliş yaşadı. Ekonomist Timothy Ash, yeni sürecin uzun vadede Türkiye lehine olabileceğini düşünürken, çoğunluk olumsuz yansımalar olacağını öngörüyor.
ÖNCE DEVLER GİTTİ
Trump’ın ilk döneminde, alüminyum ve diğer metallere yapılan yüksek vergilerin yarattığı endişeler hala akıllarda. Sürecin benzer şekilde diğer sektörlere de yansıması, Türk şirketlerin ABD’ye yönelmesini tetikleyebilir. Dünya’dan Kerim Ülker’in haberine göre, ABD-Türkiye arasında 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefinin gölgesinde kalan yatırımların artması, birçok şirketin ABD’yle ilgili planlarını derinleştirecek. Türkiye’nin önde gelen holdinglerinin ABD’de toplamda 10 milyar dolara ulaşan varlıkları bulunuyor.
Bu yılın başında Ankara’da düzenlenen Türkiye-ABD Greentech Tech Heyeti Çalışma Yemeği’nde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun verdiği rakamlara göre, ABD’li şirketlerin Türkiye’de 15 milyar dolarlık yatırımları bulunurken, Türk şirketlerinin de ABD’de 9.7 milyar dolarlık yatırımı mevcut. İnşaat sektöründeki yatırımlar eklendiğinde, toplam rakam 13-14 milyar dolara ulaşıyor. ABD’de yatırım yapan Türk şirketleri arasında Koç Holding, Sabancı Grubu, Yıldız Holding, Ciner Holding ve Borusan gibi Türkiye’nin en güçlü grupları dikkat çekiyor.
Türk gayrimenkul şirketleri, ABD’deki yatırımlarıyla dikkat çekiyor. Sabancı Ailesi’ne ait Sedesco ve Ali Sabancı’nın yönettiği Esas Gayrimenkul gibi şirketlerin ABD’de milyonlarca dolarlık yatırımları bulunuyor. Bilgili Grubu’ndan Okan Holding’e, Süzer Grubu’ndan Doğuş Grubu’na kadar birçok Türk gayrimenkul şirketinin, ABD’de 3-4 milyar dolarlık büyüklüğe sahip projelere imza attığı geçtiğimiz yıl duyurulmuştu. Üretim alanında da son 5 yılda benzer bir açılım yaşandı.
İşte o yatırımlar arasında öne çıkan beş önemli yatırım:
FLORİDA’NIN EN KÖKLÜ TERSANESİ KOÇ HOLDİNG’İN OLDU
ABD’deki ilk dikkat çeken atılımı Koç Holding gerçekleştirdi. Miami’deki Merrill – Stevens, ABD’nin en eski lüks yat üreticilerinden biri olarak dikkat çekiyor ve Trump Ailesi’nin de müşterileri arasında yer alıyor.
YILDIZ’DAN 130 MİLYON DOLARLIK SATIN ALMA
2013’te Koç ile birlikte bir başka önemli Türk yatırımı da Yıldız Holding tarafından gerçekleştirildi. 2008 yılında Godiva’yı alarak çikolata sektöründe büyük bir sıçrama yapan Yıldız Holding, 2013 yılında ABD’de 1898’de kurulan çikolata üreticisi DeMet’s Candy Company’i 221 milyon dolara bünyesine kattı. DeMet’s, ABD’de yaklaşık 130 milyon dolarlık satış yapıyor.
BORUSAN ÖNCE YATIRIM YAPTI
2014’te, o dönemki ortağı Alman Mannessmann ile birlikte Borusan, Houston’da 150 milyon dolarlık bir yatırım kararı aldı. Borusan, bu yatırıma Florida ve Alabama’da faaliyet gösteren Berg Pipe’ı ekledi. Bu alım, 162 milyon dolarlık bir yatırım olarak kaydedildi ve Borusan’ın ABD’deki tesis sayısını dörde çıkararak toplam üretim kapasitesini 1 milyon tona, cirosunu ise yaklaşık 1 milyar dolara ulaştırmayı hedefliyor.
CİNER, ŞİŞECAM’LA 4 MİLYAR DOLAR DAHA YATIRACAK
2015’te, dünyanın en büyük soda külü üreticilerinden olan Koreli OCI Company’nin Kuzey Amerika’daki iştiraki OCI Resources LP şirketinin yüzde 75 hissesinin alınmasıyla Ciner Grubu, ABD’ye güçlü bir adım atmış oldu. Ciner, yatırımlarını WE Soda şemsiyesi altında toplayarak, geçmiş yıllarda 5 milyar dolara bu varlığı satmak için yabancılarla masaya oturdu. Ciner’in ABD’deki iş ortağı ise Şişecam Grubu. 2019’da ABD’ye giren Şişecam, 2021 yılı ve öncesindeki alımlarla payını yüzde 60’a çıkardı. Her iki ortak, 3 yıl önce yaklaşık 4 milyar dolarlık soda külü yatırımını hayata geçireceklerini duyurdu.
Kaynak: Patronların Dünyası