Antalya’dan hükümete reçeteli enflasyon itirazı!

Antalya Körfez Gazetesi muhabiri Ertuğrul Gün’ün haberine nazaran; Antalya Ticaret Borsası (ATB) ağustos ayı meclis toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında ATB Meclis Salonu’nda yapıldı. Üyelerin idarenin bir aylık çalışmasıyla ilgili bilgilendirildiği toplantıda ATB Yönetim Kurulu Lideri Ali Çandır, tarım, iktisat ve kente dair açıklamalarda bulundu. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM)’in başlangıçta yalnızca tapulu ve kira kontratlı alanları sigorta yaptığına dikkat çeken Lider Çandır, ağır çalışmalarının akabinde son üç yıldır çiftçi kayıt sistemine (ÇKS) dahil olan varislerin yerleri ile hazine ve orman yerlerini de sigorta kapsamına alındığını duyurdu. Çandır, bu değişiklik sayesinde üreticilerin tüm ekim alanları tarım sigortasıyla korunduğunu ve afetler sonucu oluşan ziyanların karşılandığını tabir etti. Son günlerde üyelerden eski hale dönüldüğü tarafında şikayetler alındığını tabir eden Çandır, “İklim değişikliği nedeniyle artan doğal afetlerin üreticileri olumsuz etkilememesi için sağlıklı bir yapı kuruluncaya kadar mevcut uygulamalardan vazgeçilmemesi talebimizi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği aracılığıyla Tarım ve Orman Bakanlığı’na ilettik. Üreticinin alın teri döktüğü ürünlerin tarım sigortası ile müdafaa altına alınması son derece önemlidir. Aksi halde, afetlerde ziyan gören üreticinin kayıpları katlanarak artacak ve bir sonraki ekim devrinde üretimden çekilme oranı hızlanacaktır” ihtarında bulundu.

“ÜRETİMİ BÜYÜTME SİYASETİNİ ÖNEMSİYORUZ”

Ağustos ayı meclis toplantısında 2025-2027 periyodunu kapsayacak Orta Vadeli Program (OVP) ile ilgili olarak 7 ana baslıkta tarım sektörü̈ ile ilgili önerileri paylaştıklarını hatırlatan Çandır, “Geçen yıl yayınlanan 2024-2026 OVP’deki 10 adet siyaset ve maksat alanlarının 5’inde tarım sektörü yer almıştı. Bu kere tanımlanan 8 adet siyaset ve maksat alanı içerisinde yalnızca 2’sinde kendisine doğrudan yer bulabildi. İlki büyüme siyasetleri ve maksatları, ikincisi ise fiyat istikrarını sağlama, siyaset ve maksatları olmuştur. Büyüme başlığı altındaki ziraî verimliliği artırma ve üretimi büyütme siyasetini önemsiyoruz. Çünkü bu siyasetin uygulamaya geçirilmesi için ziraî faaliyette bulunanların kazançlarının ve refah düzeylerinin artırılması gerekmektedir. Böyle bir gelişmeye husus olacak siyasetin kuşkusuz doğal destekçileri ve iştirakçileri oluruz. Büyüme siyasetleri başlığında dikkatimizi çeken diğer bir bahis da daima lisana getirdiğimiz genel tarım sayımı gereksiniminin gündeme alınmasıdır. Böylece doğru ölçebildiğimizi doğru yönetmede önemli bir aşamayı başarmış olacağız” dedi.

“TABİİ Kİ BU BİZDE BİR HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI”

2025 yılındaki uygulamaları izleyecekleri orta vadeli programın (OVP) diğer 6 başlığında doğrudan ya da manalı bir dolaylılıkla olsa yok olduklarını söz eden Çandır, “Tabii ki bu bizde bir hayal kırıklığı yaratmıştır. Özellikle yatırım ortamının iyileştirilmesi bölümünde sektörümüzün kapasite artışı için yeni yatırım motivasyonunu artıracak bir atak beklentimiz vardı. Bunu, ilgili merciiler için hazırlayıp gönderdiğimiz raporda özellikle talep etmiştik. Çok önemseyip sürekli gündemde tuttuğumuz istihdam başlığında da sektör olarak yokuz. Halbuki sektörümüzün yapısına uyumlu, sektörde ve kırsalda kalmayı motive edecek bir ziraî istihdam siyasetine hayati ölçüde muhtaçlığımız bulunmaktadır. Özellikle eğitimle ve toplumsal yardımlarla eşgüdümlü bir özgün istihdam uygulaması sektörümüzdeki birçok yapısal sorunu çözebilecek önemdedir. Buna yönelik önerilerimizi yazılı olarak tekraren iletmemize rağmen henüz manalı bir sonuç alamadık. Açıklanan programda, iki mevzuyu daha sizlerle paylaşmadan geçemeyeceğim. İşlenmeyen tarım topraklarının üretime kazandırılması ve ekilebilir alanların genişletilmesi planlamaktadır. Hakikaten geçtiğimiz ay bu hususta işlenmeyen tarım topraklarının ziraî amaçlı kiraya verilmesine ilişkin yönetmelik yayımlanmıştı. Lojistik maliyetlerinin azaltılarak tarım ürünlerinin tüketicilere uygun fiyatlarla ulaşması hedeflemektedir” kelamlarına yer verdi.

“MALİYET ODAKLI BİR HAL ALMIŞTIR”

2024 yılı Nisan-Mayıs-Haziran aylarını kapsayan 2. çeyrek ekonomik büyüme sayılarını pahalandıran Lider Çandır, “Büyüme eğilimindeki süratli düşüşe rağmen manşet enflasyonda henüz misal oranda bir düşüş gerçekleşmemiştir. Bunun temel sebeplerinden birini aylardır sizlerle paylaşıyorum. Yaşamakta olduğumuz enflasyon, uzun bir süredir talep odaklı olmaktan çok maliyet odaklı bir hal almıştır. Enflasyonu istenen süratte düşürmek için bu odaklanmayı doğru tespit etmemiz şarttır. Genel iktisadın durağanlaştığı dönemlerde her vakit olduğu üzere tarım sektörü ortalama üstü büyümeyle durağanlığın daha kötüye gitmesini önlemiştir. Bu sefer de 2. çeyrekte yüzde 3.7 büyüyerek yüzde 1.8’lik uzun dönem ortalamasının iki kat üzerinde bir performans göstermiştir. Aslında ekonomiyi rakamsal olarak daha kötüye gidişten koruyan başka ögeler da bulunmaktadır. Bunların içerisinde en dikkat çekeni, geçen çeyrekte olduğu üzere, 2. çeyrekte de ürünler üzerindeki net vergiler yani dolaylı vergiler olmuştur. 2. çeyrekte yüzde 9.6 büyüyen dolaylı vergiler, 26 yıllık ortalama olan yüzde 4.9’un yaklaşık iki kat üzerinde gerçekleşmiştir. Bu artışlar enflasyondan arındırılmış yani gerçek artışlardır. Ozet olarak yılın ikinci yarısı, ekonomik iklim bakımından birinci yarıya göre çok daha güçlü geçmesi muhtemeldir” sözlerine yer verdi.

ANTALYA’DA ÇEK KRİZİ DEVAM EDİYOR

Başkan Çandır konuşmasını, “Özellikle aylık ve 3’er aylık dönemlerde yayınlanan şirket, kredi, çek-senet ve ihracat üzere kentimiz dataları ülke ortalamasından olumsuz yönde ayrışmıştır. Son yayınlanan Temmuz ve Ağustos aylarına ilişkin datalar de benzeri eğilimini müdafaaya devam etmiştir. Buna göre; Yıllık olarak kurulan şirket sayısında yüzde -27.2’lik azalışla ülkemiz ortalamasından yaklaşık iki kat fazla azalış olmuştur. Kapanan şirkette ise kentimizdeki durum yıllık yüzde 47.2 artış varken ülkemizde bunun yaklaşık yarısı kadar bir artış oldu. Protestolu senet meblağında kentimizdeki yıllık yüzde 3.26’lık artışa karşılık ülkemizde yüzde 1.73 artış oldu. Karşılıksız çek fiyatında da kentimizdeki yüzde 3.71’lik artışa karşılık ülkemizde yüzde 2.25 artış oldu. Ticaretin öncü göstergelerinden olan ibrazında ödenen çekle işlem hacminde kentimizde yüzde 53 artışa karşılık ülkemizde yüzde 71’lik artış yaşandı. Bu artışlar doğal olarak nominaldir. Yani gerçek değildir, Enflasyonla karşılaştırıldığında ülke geneli için hafif bir gerçek büyüme söz konusu iken kentimiz için gerçek manada küçülme yaşanmıştır diyebiliriz. Misal bir durum, kredi dünyasında uzun bir süredir yaşanmaktadır. Yani uzun bir süredir kredi büyümesi, enflasyonun altında seyretmektedir. Ortalama olarak kentimizdeki kredi büyümesi yıllık yüzde 38 civarında iken ülkemizde yüzde 51 civarında” diyerek sürdürdü.

“REKOLTEDE YÜZDE 45-50 CİVARINDA ARTIŞ BEKLİYORUZ”

Geçtiğimiz yıl, hastalıklar, zararlılar, bakım-budama eksiklikleri ve kurak iklim nedeniyle bir önceki yıla kıyasla yüzde 55 düşüşle 38 bin ton zeytin hasadı yapıldığını tabir eden Çandır, “6 bin ton zeytinyağı elde edilmişti. Lakin bu yıl, rekoltede geçtiğimiz yıla oranla yüzde 45-50 civarında artış bekliyoruz. 55 bin ton zeytin hasadı ve yaklaşık 10 bin ton zeytinyağı elde etmeyi öngörüyoruz. “Sizin Oraların Nesi Meşhur?” sloganıyla 09-13 Ekim tarihlerinde düzenleyeceğimiz Yöresel Ürünler Fuarı-YÖREX ile doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine yöresel ve coğrafi işaretli tüm zenginliklerimizi 13. kere bir ortaya getireceğiz” açıklamalarında bulundu.